دويست و هشتمين نشست شورايعالي هماهنگي ترابري کشور به رياست عباس آخوندي وزير راه و شهرسازي و حضور اعضا و نمايندگان در ساختمان وزارتخانه پيرامون رسيدگي به سه موضوع؛ الف) بررسي تغيير مسير تردد ناوگان ترانزيت حامل مواد خطرناک در استان کردستان، ب) برنامه جامع نوسازي و تأمين ناوگان زميني، ج)گزارش مقايسه کرايه حمل دريايي شرکت‌هاي کشتيراني داخلي با خطوط بين‌المللي برگزار شد.
وزير راه و شهرسازي با اشاره به دستور جلسه بررسي تغيير مسير تردد ناوگان ترانزيت حامل مواد خطرناک در استان کردستان اظهار داشت: در صورت انتقال مبدأ حرکت کاميون‌هاي ترانزيتي در داخل کشور از کردستان به آذربايجان غربي، کاميون‌ها بايد 130 کيلومتر تردد داشته باشند که مخاطرات مورد بحث با آن‌ها منتقل مي‌شود، لذا اين دستور جلسه مجدد بايد در کارگروه مربوطه مورد بررسي قرار گيرد.
در ادامه مهرداد تقي زاده دبير شورايعالي هماهنگي ترابري کشور تأکيد کرد: اين دستور جلسه مجدد به کارگروه بازگردد و در جلسه فوق‌العاده بعدي مورد پيگيري قرار گيرد. به علاوه در کارگروه چند موضوع ديگر شامل خطرات مسير جاده‌اي، احتمال جايگزين شدن مسير ترکيه در صورت کاهش حجم صادرات و ترانزيت مواد نفتي عراق، همچنين سوانح احتمالي در مسير مرز به ايستگاه راه‌آهن بايد مورد بررسي قرار گيرد و شرکت راه‌آهن نيز نظر نهايي خود را آماده ارائه کند.
قابليت سرمايه‌گذاري در دو پايانه ترکيبي نقده و کرمانشاه در صورت تضمين بار
در ادامه عنوان شد که مسير ترانزيت محمولات نفتي عراق به کشور‌هاي حاشيه خليج‌فارس از طريق بنادر امام خميني(ره)، ماهشهر، عباس و براي ترانزيت به افغانستان از مرز شمتيغ انجام مي‌شود. همچنين مطرح شد که با توجه به بازدهي پايانه‌هاي حمل ترکيبي مراغه، پايانه‌هاي حمل ترکيبي نقده و کرمانشاه از پتانسيل بالايي برخوردار هستند که در صورت تضمين بار از سوي شرکت راه‌آهن شرکت‌هايي آماده سرمايه‌گذاري در اين دو پايانه هستند.
همچنين حدود 20 درصد از حمل بار جاده‌اي از طريق مرزهاي تمرچين و باشماق و 80 درصد از مرز پرويزخان وارد کشور مي‌شود که براي تحقق حمل ترکيبي بايد کاميون‌ها از تمرچين تا مراغه 183 کيلومتر از باشماق 287 کيلومتر و از پرويزخان 175 کيلومتر براي مقصد کرمانشاه بايد سير کنند تا به شبکه ريلي دست يابند.
از طرفي مسافت ريلي از مراغه به شمتيغ حدود 1764 کيلومتر و به بندرعباس 1981 کيلومتر، از کرمانشاه به شمتيغ 1739 کيلومتر و به بندر عباس 1616 کيلومتر، از کرمانشاه به بندر امام 844 کيلومتر محاسبه شده است.
در خصوص دستور جلسه دوم، بابک احمدي معاون بهره‌برداري و سير و حرکت شرکت راه‌آهن در جلسه گزارشي در خصوص شرايط فعلي ناوگان باري حمل‌ونقل ريلي ارائه و پيشنهاد‌هايي در خصوص چگونگي دريافت مجوز براي تأمين ناوگان باري مورد نياز را عنوان کرد.
بررسي پيشنهادات شرکت راه‌آهن براي تامين ناوگان ريلي مورد نياز کشور
وزير راه و شهرسازي با بيان اينکه «رئيس‌جمهوري در زمينه تأمين ناوگان دستوري را صادر کرده است» گفت: صرفه‌جويي اقتصادي ملي حاصل از تأمين ناوگان ريلي در حمل‌ونقل و مصرف به‌مراتب بيشتر از توليد است، اما به خاطر دستيابي به يک صرفه‌جويي احتمالي در توليد ميليارد‌ها دلار به سوخت يارانه تعلق مي‌گيرد.
به دستور رئيس شورايعالي هماهنگي ترابري کشور مقرر شد، بند ذيل به پيشنهاد‌هاي شرکت راه‌آهن جهت تأمين ناوگان ريلي اضافه شود؛ «شرکت راه‌آهن جمهوري اسلامي ايران پس از تأمين ناوگان نسبت به واگذاري مالکيت و بهره‌برداري در قالب اجاره يا اجاره به‌شرط تمليک به بخش خصوصي اقدام خواهد نمود.»
دبير شورايعالي هماهنگي ترابري کشور در ادامه با اشاره به رد نامه‌اي مبني بر اينکه «نرخ ارز براي حمل‌ونقل ريلي همانند کالاي اساسي محاسبه شود» گفت: اين درخواست ضمن تصويب در شورايعالي هماهنگي ترابري کشور مجدد به دولت ارسال شود.
در پيشنهاد شرکت راه‌آهن آمده است؛ در حال حاضر 25 هزار واگن در ناوگان باري حمل‌ونقل ريلي کشور فعاليت دارند که قرار است طبق برنامه ششم توسعه به 58 هزار واگن افزايش يابد؛ اما با توجه به ظرفيت توليد سالانه 1600 دستگاه واگن از سوي سه توليدکننده داخلي حد اقل 15 سال زمان لازم است.
از طرفي حق دسترسي از 57 درصد به زير 20 درصد رسيد اما به دليل برخي سياست‌ها از ظرفيت پديد آمده بهره لازم برده نشده و حدود 850 دستگاه واگن باري در پشت مرزها يا در مسير رسيدن به ايران هستند.
سه پيشنهاد شرکت راه‌آهن به شرح زير است؛
1- وزارت صنعت، معدن و تجارت با ايجاد منابع، تسهيلات لازم براي تأمين 9 هزار واگن را فراهم کرده و شرکت راه‌آهن بازپرداخت اين تسهيلات را تضمين مي‌کند تا توليدکننده قادر به فروش اقساطي واگن باشد.
2- وزارت صنعت، معدن و تجارت به‌جاي ممانعت از واردات ناوگان، مجوز ورود 9 هزار دستگاه واگن خارجي به کشور را صادر کند و در مقابل شرکت راه‌آهن نيز ضمانت‌نامه‌ها را صادر کند تا مجموعاً 18 هزار دستگاه واگن باري به ناوگان ريلي کشور اضافه شود.
3- شرکت ايران-روسي توليدکننده ناوگان ريلي که با هدف توليد براي بازارهاي جهاني شکل گرفت تا 1400 نسبت به تأمين 9 هزار واگن و 100 دستگاه لکوموتيو باري از طريق تأمين‌کنندگان داخلي اقدام نمايد اما به‌شرط اينکه وزارت صنعت، معدن و تجارت به هر روش ممکن تأمين مالي کند.
ضرورت اعطاي تسهيلات و امکان واردات کانتينر دست دوم در شرايط خاص
سرانجام محمد راستاد معاون وزير راه و شهرسازي و مديرعامل سازمان بنادر و دريانوردي به ارائه گزارش مقايسه کرايه حمل دريايي شرکت‌هاي کشتيراني داخلي با خطوط بين‌المللي پرداخت و گفت: يکي از ضرورت‌ها براي تأمين ناوگان خارجي، دست‌دوم و تأمين کانتينر در شرايط خاص، ايجاد امکان واردات و اعطاي تسهيلات است.
وي با اشاره به برگزاري جلساتي با شرکت‌هاي کشتيراني بيان داشت: با توجه به زمان‌بر بودن ساخت کانتينر در داخل کشور در صورت ايجاد تسهيلات مناسب مي‌توان شرايط خريد کانتينرهاي دست‌دوم را فراهم کرد.
تقي زاده دبير شورايعالي هماهنگي ترابري در خصوص دستور جلسه سوم بيان داشت: ابعاد موضوع دستور جلسه در کارگروه موردبحث قرار گيرد اما اصل موضوع به تصويب برسد تا در صورت نياز به اخذ مصوبه در شورا مطرح شود.
منبع: پايگاه خبري وزارت راه و شهرسازي